Natura 2000

---

Natura 2000 is de benaming voor een Europees netwerk van natuurgebieden waarin belangrijke flora en fauna voorkomen, gezien vanuit een Europees perspectief. Met Natura 2000 willen we deze flora en fauna duurzaam beschermen. In juridische zin komt Natura 2000 voort uit de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen; in Nederland vertaald in de Natuurbeschermingswet.

Waarom Natura 2000?

De biodiversiteit (soortenrijkdom) in Europa gaat al jaren snel achteruit. Duurzame bescherming van flora en fauna is hard nodig. Planten en dieren trekken zich weinig aan van landsgrenzen en het is daarom belangrijk om natuurbescherming in Europees verband aan te pakken.  Zo voorkomen we dat de natuur in Europa en in Nederland steeds eenvormiger wordt.

Wat doet Nederland?

Nederland heeft in eerste instantie totaal 162 gebieden aangemeld om onderdeel uit te maken van het Nederlandse deel van het Natura 2000 netwerk. Inmiddels zijn daar 4 gebieden op de Noordzee bijgekomen.

Hoe ziet het proces eruit?

Het proces ziet er als volgt uit:

1. Een gebied wordt door Nederland aangemeld bij de EU, die het betreffende gebied vervolgens op een lijst van te beschermen gebieden zet.
2. Daarna wordt het gebied door de staatssecretaris van EZ in een aanwijzingsbesluit aangewezen als Natura 2000-gebied.
3. Nadat het gebied definitief is aangewezen moet een beheerplan worden opgesteld door het bevoegd gezag in het betreffende gebied in samenspraak met alle betrokken partijen in en om het gebied.

Dit is vastgelegd in de Natuurbeschermingswet 1998. In deze wet is Natura 2000 in de Nederlandse regelgeving verankerd.

Wat doen we in een gebied?

Aanwijzing
De staatssecretaris wijst allereerst een gebied aan als Natura 2000-gebied. Hij doet dit door middel van een aanwijzingsbesluit. Hierin staat welke natuurwaarden (vogels, planten, dieren en hun leefgebieden) we in welke kwaliteit ( de doelen) willen beschermen en waar dat moet gebeuren (de exacte begrenzing van het gebied).
Een aanwijzingsbesluit komt tot stand via een openbare voorbereidingsprocedure. Dat betekent dat er eerst een ontwerpversie ter inzage wordt gelegd en dat iedereen hierop een inspraakreactie kan geven. Deze inspraakreacties en de visie daarop van de provincies worden zo veel mogelijk verwerkt en resulteren in een definitief aanwijzingsbesluit. Het gebied is dan officieel een Natura 2000-gebied. Belanghebbenden hebben nog de mogelijkheid om tegen een definitief besluit in beroep te gaan bij de Raad van State.

Beheerplannen
Voor elk Natura 2000-gebied moet een beheerplan worden opgesteld. Hierin staat wat er moet gebeuren om de natuurdoelen voor dat gebied te halen en wie dat gaat doen. Beheerplannen worden opgesteld in nauw overleg met eigenaren, gebruikers en andere betrokken overheden, vooral gemeenten, waterschappen en provincies. In de meeste gevallen neemt de provincie het initiatief bij het opstellen van het beheerplan, in andere gevallen is dat het Rijk.

Wanneer moet alles klaar zijn?
In december 2010 hadden alle Natura 2000-gebieden moeten zijn aangewezen, dat wil zeggen dat de definitieve aanwijzingsbesluiten rond hadden moeten zijn. Binnen drie jaar na de definitieve aanwijzing van een gebied moet een beheerplan zijn opgesteld dat vervolgens maximaal zes jaar geldig is.
Voor de 5 gebieden op de Noordzee hangt het verdere verloop af van het moment dat de gebieden op de officiële Europese lijst van te beschermen gebieden worden geplaatst door de EU.